Houden we eigenlijk rekening met hoe een leerling het beste leert? Je zou zeggen dat als je weet hoe iemand het beste leert, veel problemen opgelost zouden zijn of in ieder geval minder groot. In een ideale wereld zou je namelijk niet constant het gevoel moeten hebben dat je faalt. Nee, je zou precies weten hoe je informatie het beste tot je neemt, je zou hierop inspelen en vervolgens het beste uit jezelf halen. De leerkracht zou zich dan afvragen hoe kan deze leerling het beste van zichzelf laten zien.

IK ZAL WEL DOM ZIJN

Dan is het toch op zijn zachtst gezegd apart te noemen dat de meeste leerlingen dan geen antwoord hebben als ik vraag hoe leer jij het best.De leraar zegt dat ik het zo moet doen.
Mijn ouders zeggen dat ik het zo moet doen.
Maar dan doe ik dat en werkt het nog niet. Ik zal wel dom zijn!

DE WERELD IS NIET STANDAARD

Wat we vergeten is dat de wereld niet standaard is dus waarom zou de manier van leren dat dan wel zijn? Dus wederom de vraag: Hoe leer je het best?

VERSCHILLENDE LEERSTIJLEN

Zoals jullie weten heb ik vaak over de verschillende leerstijlen die er zijn. Laatst kreeg ik online een opmerking van iemand die dacht mij te moeten redden van mijn visie. Het was iets in de trant van: “Ik hoor dat jij verkondigd dat er verschillende leerstijlen zijn maar ik wil je erop wijzen dat dit de grootste mythe van het onderwijs is en ik zou het zonde vinden als mensen je niet meer serieus nemen als jij hierin blijft hangen. Ik denk dat je best een goede docent bent maar dit is niet waar. Dit verhaal moet maar eens afgelopen zijn”.Oeps! Dat is even slikken. Het verbaast me namelijk altijd weer dat er mensen zijn die zich zo aangevallen voelen door mijn verhaal. Het duurt vervolgens  even voordat mijn eerste gevoelensreactie omgezet is in een woordenreactie. Dit is ook de reden waarom een leerling in de klas vaak wat langer doet over het geven van een antwoord. De initiele visuele-gevoelsmatige reactie moet omgezet worden in woorden. Kijk maar eens naar een leerling die nadenkt over een antwoord. Het is alsof je letterlijk de radertjes ziet draaien. Vaak schieten de ogen van links naar rechts of ze draaien naar boven. De vraag komt in de linker hersenhelft binnen en moet verwerkt worden in de rechter hersenhelft. Vervolgens moet hij weer terug naar de linker hersenhelft want de docent willen een antwoord in woorden :). Dat is hard werken.

NEUROWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK

Deze persoon heb ik ten eerste bedankt voor de moeite die hij genomen heeft om mij hierop te wijzen. Maar tegelijkertijd heb ik hem ook verteld dat ik met hart en ziel achter deze denkwijze sta, dat dit gebaseerd is op meerdere onderzoeken en dat gelukkig steeds meer neurowetenschappelijk bewijs ons laat zien hoe de hersenen werken. Ook voorzien van links, net als hij had gedaan.

VISUELE LEERSTIJL

De leerlingen waar ik het over heb, hebben een visuele leerstijl. Linda Silverman heeft hier lang geleden al onderzoek naar gedaan en dit beschreven in haar boek Upside-Down Brilliance: The Visual-Spatial Learner (Nederlandse vertaling: Omgekeerd briljant: De visueel-ruimtelijke leerling).

OVERZICHT VS INZICHT

In het onderwijs staan we hier helaas te weinig bij stil. De leerstof wordt aangeboden op een manier die voor 95% van de bevolking werkt maar die voor de overgebleven 5% niet of nauwelijks werkt. Het zijn de leerlingen die op school erg gevoelig zijn voor de houding van de leerkracht, (erg) onregelmatige cijfers halen. De leerstof wordt namelijk altijd wel of niet begrepen en nooit een beetje. Er worden gemakkelijk verbanden gelegd en zodoende komen ze vaak tot intuïtieve en/of ingenieuze oplossingen voor problemen. Er moet vanuit een overzicht geleerd worden en de concepten worden voor altijd opgeslagen. Stampwerk werkt veelal niet omdat hier niet het nut van wordt ingezien. Als het de leerling al lukt met stampwerk dan lijken ze het te kennen bij het overhoren maar gaan ze alsnog onderuit tijdens een toets omdat ze het niet toe kunnen passen. Ze hebben niet het doel ingezien en kunnen dus weinig tot niets met de geleerde kennis.
Onder hen zijn de creatieve geesten maar ook ambachtelijke, technische, muzikale, emotionele en spiritueel begaafde leerlingen. Het zijn de laatbloeiers die pas vaak na school hun doel vinden en dan opleven.

WOORDDENKERS VS BEELDDENKERS

Het grootste gedeelte van de bevolking is woorddenkers, dit zijn auditief ingestelde leerlingen die kunnen vertrouwen op hun gehoor bij het aanleren van de spelling van woorden. Dit gaat niet op bij dyslectische leerlingen, zij moeten woorden visualiseren voordat ze de woorden kunnen spellen. Ze hebben een sterk visueel geheugen en moeten hierop leren vertrouwen. Ze leren hele woorden dan ook makkelijker dan woorden spellend uitspreken zoals dat op school gedaan wordt.

Laat de leerlingen alsjeblieft hun leerstijl ontdekken om succeservaringen te beleven en niet constant achter de feiten aan te hoeven lopen. Zo kreeg ik ook ooit de vraag van een leerling wat ze moest doen omdat de huiswerkbegeleiding had gezegd dat ze geen mindmaps meer mocht maken maar samenvattingen van haar werk moest maken voor een toets.
Waarom was vervolgens mijn vraag? Dat wist ze ook niet want daar was geen reden voor gegeven.
– Wat wil jij zelf?
– Wat vind jij fijn?
Ze had net ontdekt dat mindmaps maken haar meer overzicht en houvast bood dus dat wilde ze eigenlijk blijven doen. Nou, dan is dat je antwoord. Het is jouw schoolwerk en als dit voor jou werkt dan blijf je dat gewoon doen.
De opmerking van de huiswerkbegeleider was ook nog eens begonnen met “Ik vind dat je samenvattingen moet maken”. Dan weet je al genoeg. Dat is de manier die werkt voor die persoon.

DE LEERLING MOET HET ZELF ERVAREN

De leerling weet vaak heel goed zelf wat werkt en wat hij of zij fijn vindt. Als hij of zij vragen over heeft, kun je tips en adviezen geven maar iets opdringen heeft geen zin.

NATUURLIJK ZIJN ER OOK STRUIKELBLOKKEN

Het brengt naast fantastische eigenschappen ook struikelblokken met zich mee en kennis hiervan is cruciaal om te weten waar de leerlingen dagelijks tegenaan lopen. De creatieve manier van denken kan problemen opleveren bij taal, zelfvertrouwen, planning en organisatie. Dit zijn vaardigheden waar aandacht aan besteed moet worden om vooruitgang te boeken. Het feit dat ze leren vanuit overzicht wil niet zeggen dat dit overzicht er van nature in zit. Daar moeten de meeste leerlingen mee geholpen worden. Je zit dit terug in het moeite hebben met het plannen van huiswerk.- Hoe veel is het?
– Hoe lang ben ik hier mee bezig
– Wanneer moet ik dan beginnen?
– Op welke manier leer ik het prettigst?
– Hoe onthoud ik het meest?
– Hoeveel herhaalmomenten moet ik inplannen?

INLEVINGSVERMOGEN

Het vergt veel inlevingsvermogen van de omgeving om hier mee om te gaan. Onbegrip over hun denkwijze werkt faalangst in de hand. Ze moeten juist leren vertrouwen op hun sterke kanten; hun oplossend vermogen bijvoorbeeld. Help ze met het ontwikkelen van strategieën om informatie opname beter tot stand te laten komen.